"When life and time exact their debts with compound interest,
The happiness of yesterday is swept away, fading whisper."

-

ଭଗ୍ନ ହେଲେ ବି ଅବନତ ନୁହେଁ

ଏକ ଭଗ୍ନ ସ୍ତୁପର ଛାୟାରେ ମୁଁ ଦଣ୍ଡାୟମାନ, ଯେଉଁଠାରେ ସଂଘର୍ଷର ଝଡ଼ ଆସି ବାରମ୍ବାର ମୋତେ ଖଣ୍ଡ ବିଖଣ୍ଡିତ କରିଦେଇଛି।
ହେଲେ ଏତେ କଷ୍ଟ ଓ ପରିଶ୍ରମ ପରେ, ଆଜି ବି ମୁଁ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ରହିଛି, କାରଣ ଜୀବନରୁ ତୁଟେଇ ଦେଇଛି ଅଭିମାନର ବନ୍ଧନ ଆଉ ଭୁଲିଯାଇଛି ଅଭିଯୋଗର ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ।
ନା ଅଛି କିଛି ପାଇବାର ଆଶା, ନା କିଛି ହରାଇବାର ଭୟ – ବାସ୍ ଏକ ମୁକ୍ତିର ଅନୁଭୂତି, ଯେଉଁଥିରେ ଜୀବନର ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ନିରପେକ୍ଷ ହୋଇ ଉଠିଛି।
କିନ୍ତୁ ଏହି ଶାନ୍ତିର ପଛରେ ଲୁଚିରହିଛି ଏକ ବିରାଟ ଦୁଃଖର ଭାର, ଯାହାକୁ ଚାପି ରଖିଛି ହୃଦୟ ଗର୍ଭରେ।
ତଥାପି, ଆଜି ବି ହସି ହସି ବଞ୍ଚିଛି, କାରଣ ଏହି ହସରେ ଲୁଚିରହିଛି ଏକ ଅଜଣା ଆଉ ଅଦୃଶ୍ୟ ଶକ୍ତି, ଯାହା ଜୀବନକୁ ଅଗ୍ରଗାମୀ କରୁଛି।

ହଁ ଜୀବନ ଏକ ନିରବ ଯାତ୍ରା, ଯେଉଁଥିରେ ଦୁଃଖକୁ ସହି ନେବାରେ ହିଁ ସତ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଲୁଚିରହିଛି।
ଏହି ଭଗ୍ନତାରୁ ଉଠି ନୂଆ ଆରମ୍ଭର ସ୍ୱପ୍ନ ଦେଖୁଛି, ଆଉ ଯେଉଁଥିରେ ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବରେ ଅଛି କେବଳ ବର୍ତ୍ତମାନର ମୁହୂର୍ତ୍ତ।

-

ହଁ,
ମତେ ଭୁଲିଯିବାଟା
ଏତେ ସହଜ ନୁହେଁ...

ପାରୁଛ ଯଦି - ଥରେ ଚେଷ୍ଟା କରିଦେଖ...


ହେଲେ ହାରିଗଲେ
ପରେ ଆଉ ଦୋଷ ଦେବନି...

-

ସ୍ଵାଧୀନତା-ର ଭ୍ରମ: ଏକ ଆତ୍ମନିରୀକ୍ଷଣ

କ'ଣ ଆପଣ ଭାବୁଛନ୍ତିକି ଆପଣ ସ୍ଵାଧୀନତା ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି? ପୁନର୍ବାର ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ?
- ଆପଣଙ୍କ ଅନ୍ତରରେ ଲୁକ୍କାୟିତ ଉଦ୍ବେଗର ଶିକୁଳିଗୁଡ଼ିକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରନ୍ତୁ , ଯେଉଁ ନୀରବ ବନ୍ଧନ ଆପଣଙ୍କ ମନକୁ ଆବଦ୍ଧ କରି ରଖିଛି।
କ’ଣ ଆପଣ ପ୍ରକୃତରେ ମୁକ୍ତ? ନା ଆପଣ କେବଳ ଏକ ମାୟାମୟ ସ୍ଵାଧୀନତାର ଛାୟା ମଧ୍ୟରେ ନୃତ୍ୟରତ?
- ଆପଣ ହୃଦୟର ଗଭୀର କୋଣରେ ଝୁଲୁଥିବା ଭୟ, ଅନିଶ୍ଚିତତା ଓ ଅଜଣା ଶଙ୍କାଗୁଡ଼ିକୁ ଆଉ ଥରେ ପରଖି ଦେଖନ୍ତୁ ନା। ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିରୀକ୍ଷଣ କରନ୍ତୁ, ଏବଂ ପଚାରନ୍ତୁ ଥରେ ନିଜ ଆତ୍ମାକୁ – ମୁଁ କ’ଣ ସତରେ ମୁକ୍ତ, ନା ନିଜ ମନର ଅଜଣା ଶିକୁଳିରେ ବନ୍ଧା?

ସ୍ଵାଧୀନତା ନୁହେଁ କେବଳ ଶାରୀରିକ ମୁକ୍ତିର ନାମ,
ମନରେ ଶାନ୍ତି ନଥିଲେ, ମୁକ୍ତି ଏକ ଭ୍ରମ।

ହଁ ଆପଣ ଯେତେବେଳେ ନିଜର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ଭୟଗୁଡ଼ିକୁ ଅତିକ୍ରମ କରି ନିଜର ସତ୍ୟକୁ ଆଲିଙ୍ଗନ କରନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ହିଁ ପ୍ରକୃତ ସ୍ଵାଧୀନତାର ସ୍ପର୍ଶ ଅନୁଭବ କରିବେ। ତେଣୁ, ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଅଟକିଯାଇ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ ନା – ଆପଣ କେଉଁ ଶିକୁଳିରେ ବନ୍ଧା? କେଉଁ ଉଦ୍ବେଗ ଆପଣଙ୍କ ଆତ୍ମାକୁ ଆଚ୍ଛାଦିତ କରିଛି? ସେଗୁଡ଼ିକୁ ମୁକ୍ତ କରି ଆପଣ ପ୍ରକୃତ ସ୍ଵାଧୀନତାର ପଥ ଖୋଜନ୍ତୁ।

ସମାଜରେ ସ୍ବାଧୀନତାର ରଙ୍ଗ ଲେପି ହେଇ ମାନସିକ ଅବସାଦର ବନ୍ଧନରେ ବାନ୍ଧି ହେଇ ନିଜକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତାର ପରିଚୟ ଦେବା ଆଗରୁ ଆମକୁ ଆଉ ଥରେ ଆତ୍ମଚିନ୍ତର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି...

-

ଜୀବନରେ ଯଦି କେବେ ଗଭୀର ଦୁଃଖର ସ୍ୱାଦ ଚାଖିବାକୁ ଇଛା ଥାଏ,

"କାହାକୁ ଥରେ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ପ୍ରେମରେ ଆପଣାଇ ଦେଖ"...

ଦେଖିବ, ହୃଦୟର ସେହି ଅଗ୍ନିପରୀକ୍ଷାରେ ଜଳିବାର ଆନନ୍ଦ ବେଦନାରେ, ଲୁକ୍କାୟିତ ହେଇ ରହିଛି ସତ୍ୟର ଆଲୋକ!

-

ତୁ ଶ୍ରାବଣର ବର୍ଷା ହେଇ ବରଷି ତୁ ଗଲୁ
ତୁ ସୀମା ମଧ୍ୟେ ରହି ତୋର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ତୁ କଲୁ
ଢାଳି ଦେଇଗଲୁ ତୋର ପ୍ରେମର ବାରିଧି
ରଖିଲୁନି କାହା ପାଇଁ ସମୟ ଅବଧି,
ଆଜି ସେ ବାରିଧି ଭରିଦେଲା ଦୁଇଟି ଭାସିନୀ
ତୋ ସ୍ପର୍ଶରେ ହୋଇଗଲେ ଆଜି ସ୍ରୋତସ୍ୱିନୀ
ହେଲେ ତୁ ଯେ କେତେ ଲୋଡା ଆଜି ସେ ତଟିନୀ ପାଇଁ
କିଏ ସେ ଅଛି ଲୋ ତତେ କହିଦେବ ଯାଇ,
ତଥାପି ମୁଁ କହୁଛି ଲୋ ଶୁଣିଦେ ତୁ ଥରେ
ଜଣେ ଏଠି ହସୁଥିଲେ ଜଣେ କାନ୍ଦି ମରେ
ବୋଧେ ହସୁଥିବା ତଟିନୀ ଟା ଚିର ସ୍ରୋତସ୍ୱିନୀ
ଆଉ କାନ୍ଦୁଥିବା ତଟିନୀ ଟା ବର୍ଦ୍ଧନ ଭାସିନୀ...

-

ତୋର ନିଷ୍ଠୁର ହୃଦୟ ଥରେ ତରଲେଇ ଦେ
ମତେ ଆଉଥରେ ତୋ କୋଳକୁ କୋଳେଇ ତୁ ନେ
ଶୋଇଯିବି ମଥା ରଖି କୋଳରେ ମୁଁ ତୋର
ଦିଶୁଥିବ ମୁଖ ମୋର ନୟନରେ ତୋର,
ଆଜି ଛାତିରେ ମୋ କୋହ ଆଉ ରଖି ମୁଁ ପାରୁନି
ପୁରୁଷ ଟେ ବୋଲି କିଛି କହି ମୁଁ ପାରୁନି
କାନ୍ଦି ମୁଁ ପାରୁନି ଆଜି ଦୁନିଆ ଆଗରେ
କଷ୍ଟ ଆଉ କେତେ ଅଛି ଜାଣିନି ଭାଗ୍ୟରେ,
ବୋଧ ତୁ ଆସିଲେ ଭାଗ୍ୟ ମୋର ବଦଳେଇଦବୁ
ଜୀବନର ଦୁଃଖ ସବୁ ସୁଖ ଲେଖିଦବୁ
ପାସୋରି ଯିବି ମୁଁ ମୋର ଅତୀତ ର ଦୁଃଖ
ଲେଖିବି ନୂଆ ଜୀବନର ଦେଖି ତୋର ମୁଖ...

-

ପ୍ରକୃତିର ଅପୂର୍ବ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ଏକ ଜୀବନ୍ତ ଚିତ୍ରପଟ୍ଟ ତୁମେ...

ମୁଖମଣ୍ଡଳ: ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ରର ଶାନ୍ତ ଆଲୋକରେ ସ୍ନାତ, ଯେଉଁଠି ସୌମ୍ୟତା ଓ ଗାମ୍ଭିର୍ଯ୍ୟତା ଦମନ କରିଦିଏ ମାନସର ତମସା କୁ..
କେଶରାଶି: ମେଘମାଳାରେ ଲୁଚିଥିବା ଚନ୍ଦ୍ରକଳା ପରି, ଯାହା ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଝଲସି ଉଠେ ଓ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଲୁଚାଇ ରଖେ ଅନନ୍ତ ଆକର୍ଷଣ..
କୁନ୍ତଳ: ଘନମେଘର ଛାୟା ପରି ଅନ୍ଧକାର, ଯେଉଁଥିରେ ଲୁଚି ରହିଛି ମୋ ପାଇଁ ଅଜଣା ରହସ୍ୟର ସୁଗନ୍ଧ..
ନୟନ: ସତେ ଶାରଦୀୟ ସରୋବରରେ କ୍ରିଡମାନ ନୀଳପଦ୍ମ, ଯେଉଁଠି ଝରି ପଡ଼େ ଅନୁରାଗର ଅମୃତ ଓ ଝଲସୁଥାଏ କରୁଣାର କୋମଳ ଜ୍ୟୋତି..
ଓଷ୍ଠାଧର: ନବୀନ କୁସୁମ ପରି ମୃଦୁ, ତା ସହ ସ୍ମିତ ହାସ୍ୟ ନିମିଷରେ ବିସର୍ଜନ କରିଦିଏ ସଂସାରର ସମସ୍ତ ଦୁଃଖକୁ..
କଣ୍ଠସ୍ୱର: ସତେ ବୀଣାର ସୁମଧୁର ଝଙ୍କାର, ଯାହା ମନରେ ଭରିଦିଏ ସୁମଧୁର ଶାନ୍ତି..
ଗଢ଼ଣ: ଶରତର ଶୁଭ୍ର ଶାଳଞ୍ଜରୀ ସମ, ଯେଉଁଥିରେ ସୌଷ୍ଠବ ଓ ସୌମ୍ୟତାର ଅପୂର୍ବ ସମ୍ମିଶ୍ରଣ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୁଏ..
ଗତି: ମୃଦୁ ମନ୍ଦାନିଳର ଲହରୀ ପରି ମନ୍ଥର, ଯାହା ଅଜାଣତେ ଆକର୍ଷିତ କରେ - ମୋ ହୃଦୟକୁ..
ଅଙ୍ଗଭଙ୍ଗୀ: ସତେ ନୃତ୍ୟରତ ମୟୂରୀର ମନ୍ଦଗତି ପରି, ଯେଉଁଥିରେ ନିହିତ ଲାବଣ୍ୟ ଓ ଆକର୍ଷଣର ଅଜଣା ମନ୍ତ୍ର..
ହୃଦୟ: ସମୁଦ୍ର ପରି ଗଭୀର, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରେମ, ତ୍ୟାଗ ଓ ଧୈର୍ଯ୍ୟର ଅମୂଲ୍ୟ ରତ୍ନ ସଞ୍ଚିତ... ଆଉ ବୋଧ ହୁଏ ସେହି ସମୁଦ୍ରର ଅଥଳ ଗଭୀରତାକୁ ମାପିବାର ଧୃଷ୍ଟତା କରି ଆଜି ମୁଁ ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଲୀନ ହେଇଯାଇଛି ତୁମ ପ୍ରେମରେ...
ପରିଶେଷରେ ତୁମେ ସତେ ଅବା ଚନ୍ଦ୍ରମାର ସୁଶୀତଳ ଜ୍ୟୋତ୍ସ୍ନା, ଯାହା ଦୂର କରେ ମୋ ମନର ସେ ଘନ ଘୋର ତମସା...

-

ସ୍ବପ୍ନର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ବେଦନାର ପରାଜୟ
ସ୍ବପ୍ନ ଏକ ଅଜଣା ଜଗତର ଆଲୋକ, ଯେଉଁଠି ମନର ଅନନ୍ତ ସମ୍ଭାବନା ବିହାର କରେ ମୁକ୍ତ ମେଘମାଳ ଭଳି। କିନ୍ତୁ ସେହି ସ୍ବପ୍ନ ପଛରେ ଲୁଚିଥାଏ ଏକ ନିଷ୍ଠୁର ସତ୍ୟ-ଯେ ସମସ୍ତେ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତେ ବିଜୟ ପ୍ରାପ୍ତି କରିପାରନ୍ତିନାହିଁ। ହାରିବାର ଅନୁଭବ ତ ସେ ହିଁ ଜାଣେ, ଯିଏ ଜିତିବାର ଆକାଂକ୍ଷାରେ ରାତିକୁ ଜାଗ୍ରତ ହୋଇ କାଟିଥାଏ ଆଉ ଆଖିରେ ଝଲସୁଥାଏ ସଫଳତାର ସୁନେଲି ଆଲୋକ, କିନ୍ତୁ ସେ ଆଲୋକ ମଳିନ ହୋଇଯାଏ ସକାଳର ପ୍ରଥମ କିରଣରେ।
ତଥାପି, ସ୍ବପ୍ନ କାହାକୁ ବାଧେ ନାହିଁ। ଯେମିତି ବି ହେଉ ନା କାଇଁ-ସ୍ବପ୍ନ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ମୁକ୍ତ। କିନ୍ତୁ ସକାଳ ଆସେ, ଆଉ ସେ ସକାଳ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସମାନ ନୁହେଁ। କାହା ପାଇଁ ସେ ଆଲୋକର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଆଣେ, ଆଉ କାହା ପାଇଁ ନୀରବ ନିରାଶା।
ଯିଏ ସାରା ରାତି ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖିଛି, ତା’ର ହୃଦୟରେ ଏକ ଅଜଣା ଶକ୍ତି ଜାଗେ। ସେ ହାରିଲେ ମଧ୍ୟ, ତା’ର ସ୍ବପ୍ନ ତାକୁ ଛାଡ଼େ ନାହିଁ। ହାରିବା ତାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିପାରେ ନାହିଁ; ବରଂ ତାକୁ ଶିଖାଏ-ପ୍ରତ୍ୟେକ ପତନ ଏକ ନୂଆ ଉତ୍ଥାନର ଆହ୍ୱାନ। ଆଉ ସେହି ସକାଳ, ତା’ ପାଇଁ ଆଣେନାହିଁ ନିରାଶାର ବାର୍ତ୍ତା ବରଂ ଆଣିଦିଏ ଏକ ନୂଆ ସମ୍ଭାବନା।
ତେଣୁ ସ୍ବପ୍ନ ଦେଖ, ହୃଦୟରେ ଆଶା ରଖି। ହାରିଲେ ମଧ୍ୟ, ସେ ହାର ତୁମ ସ୍ବପ୍ନର ମୂଲ୍ୟ ହ୍ରାସ କରେ ନାହିଁ। କାରଣ, ସ୍ବପ୍ନ ହେଉଛି ସେହି ନୂତନ ସକାଳର ଉଦ୍ଭାସିତ ଭାନୁ ପରି, ଯାହା ତୁମକୁ ଜୀବନର ସବୁଠୁ ଅନ୍ଧକାର ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ମଧ୍ୟ ଜୀଇଁବାର କାରଣ ଦେଇଥାଏ। ଆଉ ସେହି ସ୍ବପ୍ନର ଆଲୋକରେ, ତୁମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସକାଳକୁ ଏକ ନୂଆ ଯାତ୍ରାର ଆରମ୍ଭ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରିବ।

-

କଳଙ୍କିତ ଅଧ୍ୟାୟର ଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାୟକ

ମୁଁ ଜଣେ କଳଙ୍କିତ ଅଧ୍ୟାୟର ଚର୍ଚ୍ଚିତ ନାୟକ, ଯାହାର କାହାଣୀ ଅନ୍ଧକାର ଓ ଆଲୋକର ଏକ ଅଜଣା ମିଶ୍ରଣ।
ମୋ ଜୀବନର ପୃଷ୍ଠାଗୁଡ଼ିକ ଭୁଲ ଓ ଶିକ୍ଷାରେ ରଙ୍ଗିତ, ଯେଉଁଠି କଳଙ୍କ ମୋତେ ଦୁର୍ବଳ ନକରି ବରଂ ନୂଆ ସାହସ ଦେଇଛି।
ଏ ସମାଜ୍ ମୋ ଅତୀତର ଛାୟାକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା କରେ, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ତାହାକୁ ଏକ ବିଜୟର ଚିହ୍ନ ଭାବେ ଗ୍ରହଣ କରେ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆଲୋଚନା ମୋ ମନରେ ଏକ ନୂଆ ସଂକଳ୍ପ ଜାଗ୍ରତ କରେ, ଯେ ମୁଁ କେବଳ ଏକ କାହାଣୀର ନାୟକ ନୁହେଁ, ମୁଁ ହେଉଛି ନିଜ ଭାଗ୍ୟର ଶିଳ୍ପୀ, ଯିଏ ନିଜର ଅଙ୍କୁରିତ ସ୍ୱପ୍ନକୁ ନୂଆ ରୂପ ଦେବାକୁ ସଂଘର୍ଷରତ।
ମୋର ଏହି ଅଧ୍ୟାୟ କଳଙ୍କରେ ରଞ୍ଜିତ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଶବ୍ଦ ମୋ ସ୍ଥିରତା ଓ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସର ପ୍ରମାଣ।

-