মিৰি
_____
(১)
গধূলিৰ ঘোপমৰা অন্ধকাৰ, সেই অন্ধকাৰ ভেদি বাটটো চকমকাই তোলা গাড়ীখনৰ শব্দৰে নিজৰ আগমনৰ ঘোষণা কৰিলে মহাশয় বৰুৱাই, আৰু লগত ? লগত অহাজনৰ নহয় অহাজনীৰ চিনাকি মিৰি আৰু নিমোৰ নাই । ইয়াৰ আগতে এই ঠাইলৈ বহুত মানুহ আহিছে, কোনো দপ্তৰৰ বিষয়াৰ দৰে কোট পেণ্ট পিন্ধি চাহাবৰ নিচিনা ডাঙৰ ডাঙৰ কথা কোৱা বৰুৱাৰ বিশেষ অতিথি যি ঘূৰি যোৱাৰ সময়ত দুভৰিৰ খোজকেইটাও ঠিক মতে পেলাব নোৱাৰে তেনেকুৱা বহুত অতিথি আহিছে । পিছে আজিৰ কথা অলপ বেলেগ, আজিৰ এই অতিথিৰ আভা ভিন্ন । এই অতিথিক চিনি জানি লোৱাৰ এক দুৰ্বাৰ হাবিয়াস মিৰিৰ মনত ক'ব নোৱাৰাকৈ তীব্ৰ হৈ উঠিল । কিন্তু ইমান ইচ্ছা থকাৰ সত্ত্বেও তেওঁ কোন বুলি সোধাৰ সাহস মিৰিৰ নাই । মিৰিহঁত মজদুৰ, সিহঁতৰ কাম কেৱল বাগানত আৰু বৰুৱাৰ চকমকীয়া ঘৰ যতনাই ৰখাত । অতিৰিক্ত কোনো কথা বৰুৱাই সহ্য নকৰে, সেয়ে মনত উত্থান হোৱা প্ৰশ্নবোৰৰ মাজত মিৰি নিৰৱ হৈয়ে ৰ'ল । বৰুৱাই গাড়ীৰ পৰা উলিয়াই অনা বেগখন কান্ধত লৈ নিমো ভিতৰলৈ গ'ল । "ভিতৰলৈ ব'লা" বুলি কৈ বৰুৱা ঘৰ সোমাল পিছে পিছে আজিৰ বিশেষ অতিথি । ওঁঠত সেমেকা হাঁহি এটি লৈ তিৰোতাজনী ঘৰৰ ভিতৰলৈ খোজ দিলে ।
....to the continued

-

বিধি
____
(৫)
সময় নদী বৈ গ'ল, নাইকীয়া হোৱা জীৱনৰ আনন্দ আকৌ ঘূৰাই পোৱাৰ আশাৰে সেই সোঁতত উটি ভাঁহি গৈ থাকিল মিলন লগত নিজু আৰু ল'ৰাটো । কিয় জানো সময়ৰ ঢৌৱে জীৱনৰ কঠিনতম পলবোৰক উটাই লৈ গুচি নাযায়, কিয় বুকুৰ মাজত পোত খাই থকা সেই যন্ত্ৰণাৰ বিৰাট পাথৰবোৰ খহি নাযায় । সুখৰ কামনাৰে এদিন তুলিকাৰ আঁচলত মিলনে নিজৰ সমস্তখিনি বিলাই দিছিল, কিন্তু অসৎ ভাগ্যই তাইক তাৰ পৰা কাঢ়ি নিলে । বুঢ়ী মাকজনীয়ে বিনা কষ্টে সিপাৰে যাব নোৱাৰিলে, মৃত্যুৰ কামনা তীব্ৰ হোৱাতহে সিপাৰৰ মালিকে মাকলৈ ঠাই ওলাব পাৰিলে । আৰু মধু ??? মধুৰ অনুপস্থিতিতহে মিলনে অনুভৱ কৰিব পাৰিছে মধুৱে তাৰ ৰুগ্ন ভগ্ন জীৱনটোক কিদৰে আঁত মাৰি ৰাখি আছিল, ভাগি যোৱা পঁজাটোৰ চালখন কেনেকৈ তাৰ শক্তিৰে দাঙি ধৰি আছিল । মিলনে বহুত ভালকৈ অনুভৱ কৰিব পাৰিছে ।

ৰাতিপুৱা মিলনে বহুত সোনকালে সাৰ পালে, কাষত শুই থকা নিজু আৰু ল'ৰাটোৰ পিনে চাই এটি দীঘলীয়া নিশ্বাস এৰিলে । বিছনাৰ পৰা উঠি আহি সি কোনোফালে নাচাই পিছফালৰ পথাৰৰ ফালে খোজ দিলে, বহুত দিন হ'ল বেলিটো পূবত উদয় হোৱাটো দেখাৰ ।

*****

-

বিধি
____
(৪)

মৃতকৰ ঘৰত বহুত কাম, নিজুৰ দ্বাৰা অকলে নহ'ব । সেয়ে ওচৰৰে পাৰুলি বাইক মাতি অনোৱা হ'ল । পাৰুলি আহিল, ঘৰখন প্ৰায় তাইয়েই চম্ভালি দিলে, অন্তত মধুৰ কাজ-কামখিনি হৈ নোযোৱালৈ । তাৰ বাবদ তাই নিলে । মধুৰ সকাম হৈ গ'ল, যিমান খিনি মানুহ চোতালত জুৰে তাতকৈ দুগুণ মানুহ আহিল । চাগে মধুলৈ সিহঁতৰ অসীম চেনেহ (?)

সম্পৰ্কীয় মানুহখিনিৰ পৰা সহায়ৰ আশা মিলনে তুলিকাৰ লগতে শ্মশানত ছাই কৰি থৈ আহিছিল । ঘৈণীয়েকক হেৰুৱাৰ পিছত তাৰ জীৱনৰ প্ৰতি হেঁপাহ নোহোৱাই হৈ গৈছিল, কিন্তু সিহঁতৰ ল'ৰাটোলৈ চাই সি নিজকে চম্ভালি লৈছিল । অন্তত সেইখিনি সময়ত মাত এষাৰ দিবলৈ মাকজনী আছিল, মধুৰ আগ-গুৰি নোহোৱা কথাবোৰে তাক বহু সময়লৈ পাহৰাই ৰাখিছিল যে সি কি হেৰুৱালে । তুলিকাৰ স্থান মিলনৰ মনত কোনোৱে ল'ব নোৱাৰে কিন্তু মাকৰ হেজাৰ বুজনিত আৰু ল'ৰাটোৰ কাৰণেই সি দ্বিতীয়বাৰ বিবাহ পাশত বন্দী হ'বলৈ মান্তি হ'ল । সকলো ঠিকেই চলি আছিল, নিজুই ঘৰখন শুৱনি কৰিলে আপোন কৰি ল'লে সকলোকে আৰু মিলনক(?) । কিন্তু বিধাতাৰ পঞ্জীত মিলনৰ বাবে কষ্টৰ হিচাপ আৰু বাকী আছিল । সেয়ে চাগে উঠি অহা ঘৰখনক জিকাৰ মাৰি মাকজনীক লৈ গ'লগৈ । বিধিৰ হাতত অপাৰ শক্তি, চুৰ্ণ বিচুৰ্ণ কৰি যায় আলাসুৱা সংসাৰ মাত্ৰ এজাক সামান্য বতাহত । দি যায় তুলি ধৰিব নোৱাৰাকৈ অসহ্য যন্ত্ৰণা ।.....to be continued

-

বিধি
____
(৩)

বাৰু যা হওঁক সেইবোৰ । এনেকুৱা সময়ত এই কথাবোৰ ভাবি লাভ নাই, হ'ব লগা কামবোৰ যি সময়ত হৈ নুঠিল তাকে মনত কৰি আজিৰ দিনত দুখ কৰিবৰ বৰ বিশেষ দৰকাৰ নাই ।
এতিয়া শটো নিব পৰাকৈ এম্বুলেন্স এখন ভাড়া কৰিব লাগে, নিতুলে সুধি আহিছে ৬০০ টকা লাগিব সিহঁতৰ ঘৰলৈ । কাগজ-পত্ৰৰ সকলো কাম প্ৰায়েই শেষ, লগত অনা পুৰণি চাদৰখনেৰে শটো মেৰিয়াই লৈ নিতুল আৰু মিলনে লিফতেৰে তললৈ নামি আহিল । এম্বুলেন্সত শটো তুলি দি সিহঁত ঘৰমুৱা হ'ল ।

ঘৰৰ পৰিৱেশ আনদিনাৰ দৰে ন'হলেও কোনোবা এজন যে চিৰকালৰ বাবে এৰি থৈ যোৱাৰ যি এক নিৰ্মম বেদনা তাৰ অনুপস্থিতি মিলনৰ ভালকৈ পৰলক্ষিত হ'ল । দু-এজনৰ মুখত সামান্য দুখৰ ছাঁ আছে যদিও সেয়া যে কোনোবা এজন ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্কীয়ৰ মৃত্যুৰ কাৰণে তাক ডাঠকৈ ক'ব নোৱাৰি । গোটেই পৰিৱেশটোক দেখি এনে লাগে যেন মৃত্যুৰ লগত হাঁহিৰ মেল নাই, সেয়ে মুখখনত তাৰ অনুপস্থিতিৰ ভালকৈ চিন্তা ৰাখিছে । কিন্তু দাহ-সংস্কাৰৰ পিছমূহুৰ্তৰ পিছতেই এই নিয়মৰ কোনো আৱশ্যকতা নাই । ঠিক তেনেকুৱাই হ'ল । শ্মশানৰ পৰা উভতি আহি মিলনে তাৰেই স্পষ্ট দৃশ্য দেখিলে, ঘৰত গণিব পৰাকৈ পাঁচজনমান মানুহ তাকো সেইকেইজনে ৰখি আছে মিলনক, ভাগে ভাগে কৰা কামৰ বাবদ বিচাৰি সিহঁতৰ হুলাস্থুল । হাতত থকাখিনিৰে ভালকৈ ভগাই মিলাই দি উঠি সিহঁতক মিলনে বিদায় দিলে । এতিয়া ঘৰত ৰ'ল তিনিজন মানুহ মিলন, নিজু, আৰু তাৰ ল'ৰাটো ।.....to be continued

-

বিধি
____
(২)

সিদিনাৰ দিন আৰু আজিৰ এই দিন । বিধিৰ হাতত কিমান শক্তি, পলকতে মুচি পেলাই বছৰে বছৰে সাঁচি থোৱা জীৱনৰ অমূল্য পৃষ্ঠাবোৰ । কিমান সৰল হৈ পৰে ধ্বংসৰ পথ, সামান্য এজাক বতাহতে চুৰমাৰ হৈ যায় সকলো । ধৰি ৰখাৰ কাৰণে দুই হাতৰ মাজত ৰৈ যায় কেৱল শূণ্যতা, মনত ৰৈ যায় কেৱল অন্ধকাৰ ।

এমাৰ্জেঞ্চি ৰূমৰ কাষেৰে গৈ থাকোঁতে মিলনৰ বুকুখন চিৰিংকৈ গ'ল । তুলিকাক সিদিনা ৰাতি এইফালেৰেই সিহঁতে লৈ আহিছিল । তাইৰ শটোক ইয়াৰ পৰা নিয়াৰ দিনৰ এই দুবছৰ পিছত সি আজি আকৌ একে কামৰ বাবে নিজৰ গধুৰ অনিচ্ছাসত্ত্বেও এই বাটটো ল'ব লগাত পৰিল । এমাৰ্জেঞ্চি ৱাৰ্ডৰ বাওঁফালেৰে হৈ আকৌ আগলৈ সোঁমুখেদি আহি মেডিসিনৰ দিপাৰ্তমেণ্ট, তাৰে পৰা প্ৰথম মহলালৈ আহি সোঁফালে আহিব লাগে, তাৰে পৰা আকৌ সোঁফালে আহি চিধাচিধি ICU, তাৰে পৰাই মধুৰ ডেড বডীটো নিব লাগিব । মিলনে ICU ৰ ৰূমৰ ওচৰতে থিয় হৈ থাকোঁতে কোনোবা এজন মানুহৰ শটো ওলাই লৈ আহিল, শটো দেখা পায়য়েই তিৰোতা দুজনীয়ে হু-হুৱাই কান্দিব ধৰিলে । মানুহটোৰ ছোৱালী আৰু ঘৈণীয়েক হ'ব চাগে । সিহঁতক কন্দা দেখি মিলনে ভাবিলে এনেকৈ আজি মধুৰ কাৰণে কোনো তিৰোতাই নাকান্দে! "তেওঁ গুচি গ'ল" বুলি বাউলী হৈ নাযায়, "আমাক এৰি থৈ গ'লি বুলি" হু-হুৱাই নাকান্দে । ভাই হৈ তাৰ নিজৰেই চকুলো নামি অহা নাই, অন্যকোনোবাক তাৰ তিৰোতা সাজি তাইৰ পৰা দুখৰ চকুলোৰ কামনা কেৱল নিৰ্লজ স্বাৰ্থপৰতাহে মাথোঁ ।.....to be continued

-

বিধি
____
(১)

"দাদা কিবা এটা দি দিওঁক, কালিৰ পৰা একোৱেই খোৱা নাই ।"...লেতেৰা হাতখন আগবঢ়াই আনখন হাতেৰে আউল বাউল চুলি কেইডাল অলপকৈ চিজিল লগাই লগাই ভিক্ষাৰীটোৱে মিলনক মাতিলে । আজি ৰাতিপুৱাৰ পৰাই ইটো সিটো বুলি সি ক'ত ক'ত যে গৈছে, কিমান ৰকমৰ মানুহৰ হেতুক অহেতুক কথা পাতিছে, তাৰ মাজত এনেকৈ কিমানজনে যে টকা খুজি খুজি লৈ গ'ল । কিছুমানে এনেকৈ খাব নাপাই আৰু কিছুমানে আৰু বেছিকৈ খাবলৈ । অন্যদিনা এনে অতি ব্যস্ত সময়ত কোনোবাই তেনেকৈ তাক আমনি কৰি থাকিলে সি এক ধমক দি খেদি পঠিয়ালেহৈ, কিন্তু একে কাম আজি সি কৰিব নোৱাৰিলে । লংপেণ্টোৰ সোঁফালৰ পকেটত হাত ভৰাই পাঁচ টকা এটা ভিক্ষাৰীটোক সি দি দিলে । "ভগৱানে আপোনাৰ মঙ্গল কৰিব " মংগলৰ দায়িত্ব ভগৱানৰ শৰণত অৰ্পণ কৰি ভিক্ষাৰীটো গ'লগৈ ।

"মঙ্গল", এটা হুমুনিয়াহ কাঢ়ি মিলনে নিজকে নিজে কৈ উঠিল । কিবা এটা ভাবি অন্যমনস্ক হৈ থাকোঁতে তাৰ মোবাইলটো বাজি উঠিল, সিফালৰ পৰা মাত আহিল, "ব'ডীটো নিব পাৰিম বোলে মিলন, তই আহ ।" সঠিক খবৰটো পাই মিলনে লৰালৰিকৈ হস্পিতাললৈ বুলি চাইকেলখন ওলাই আনিলে । চাইকেলখন ওলাই আঁনোতে মিলনৰ মনত পৰিল যোৱাবাৰ এইখন বেয়া হওঁতে মধুৱে মেকানিকৰ তাত নিব নিদিলে, ক'লে,"তই মিছাতে দোকানত নি পইচাকিতা দি আহিব নালাগে । মই দিনটো এনেয়ে থাকোঁ, কি হৈছে চাই ঠিক কৰি দিম ।".....to be continued

-

ঘৰখন এৰি অহাটো টান, তাতকৈ টান সেই ঘৰখনক জীপাল কৰি ৰখা মুখকেইখনৰ কান্দিব খুজিও জোৰকৈ চেপি ৰখা চকুলোত সেমেকি উঠা অন্তৰকেইখনৰ নিৰৱ হাহাকাৰ শুনাটো । মোৰ কষ্ট হয়, কষ্ট হৈছে আৰু চাগে এই কষ্টখিনি হ'বই । নিজকে যিমান বাৰ বুজাই ল'লেও মোৰ হ'লে এই অবুজ মনটোৱে ব্যৰ্থ চেষ্টাকণো কৰি চাব নিবিচাৰে । ঘৰখনৰ মায়া বেলেগ, কোনো সাতমহলীয়া অট্টালিকাৰ আটাইতকৈ সুন্দৰ কোঠাটোৱেও সেই মায়াক জিনি এই বন্দীৰ নিহল চিঙি পেলাব নোৱাৰে । কি আচৰিত, এই কষ্ট সহনৰ কাৰণ কিন্তু এটি উজ্বল ভৱিষ্যৎ, এটি সপোনৰ পূৰ্ণতা, এটি আশা জীৱনৰ বাবে আৰু সেই ঘৰখনৰ বাবে । তথাপি মনটোক বুজাই লোৱাৰ বাবে শব্দমালাৰ কুঁকিত ৰৈ যায় অগণন শূণ্যতা, চকুলোখিনিক ধৰি ৰখাৰ নিস্কাৰ নাই । দুই এদিনকৈ পাৰ হোৱা সময়ৰ পল-অনুপলে কৰ্তব্যৰ উপলব্ধি কৰাই, নিজৰ উদ্দেশ্য সোঁৱৰাই দিয়ে । সেয়ে জীৱনটোক সেই নিৰ্দিষ্ট দিশে নিবলৈ সকলো কৰি যাওঁ, তথাপি মনৰ একোণত বিৰহৰ বেদনাই বাৰে বাৰে কষ্ট দিয়ে, মনত পৰে সিহঁতৰ হাঁহিবোৰ, সিহঁতৰ মৰমবোৰ । আন কোনোৱে সেই মৰম দিব পাৰিব বুলি কব ভয় লাগে, সেই মৰম কৃত্ৰিম যেন লাগে, লাগে কোনো কাৰখানাৰ পৰা সজ্জিত কোনো বেপেৰুৱা আহিলা যেন । ঘৰখনৰ নিচিনা একো হ'ব নোৱাৰে, ঘৰৰ মানুহৰ নিচিনা কোনো হ'ব নোৱাৰে, সেই ঘৰ আন কাৰোবাৰ মহলত বিচাৰি লাভ নাই, তাত কেৱল পোৱা যাব ভিন ভিন ৰঙীন সামগ্ৰী, তাত বুজা যাব অভিনয়ৰ মুখাৰ দাম । ঘৰখন এৰি অহাটো টান ।

-

মৃত্যু


খবৰটো পালোঁ ৰাতি ঠিক ১০ বজাৰ পাছতেই । ল'ৰালৰিকৈ গাত শাৰীখন মেৰি লৈ ওচৰৰ পাৰুল বাইক ঘৰলৈ মাতি ক'লো,"সিহঁতে ভাত খাইছে । ৰাতিখন মই ঘূৰি অহাৰ আশা কম আছে, আপুনি ইহঁতক চাব ।" তেওঁ আৰু মোক একো প্ৰশ্ন নকৰিলে, জানিব লগাখিনি তেওঁ জানেই । মই এওঁৰ লগত ঘৰ এৰিলোঁ । দুদিন আগৰ পৰাই এনে কিবা এটা হ'ব বুলি আমি ভাবি আছিলোই । কিন্তু যিমান যি হওঁক এনেকুৱা এটা খবৰে যি অনাকাংসিত জোঁকাৰ জীৱনক দি যায়, পূৰ্ব প্ৰস্তুতি যিমানেই গম্ভীৰ নহওঁক তাৰ মাত্ৰা কিন্তু সাংঘাটিক হয় । মা এই পৃথিৱী এৰি গুচি গ'ল বুলি শুনাৰ পাছত মই কিদৰে নিজকে যে জগাই ৰাখিছোঁ, কেনেকৈ যে সাধাৰণ জীৱনৰ কৰ্মৰ ভাৰ তুলি নিছোঁ তাক বুজোৱাৰ ক্ষমতা মোৰ নাই, কোনোদিনে নহ'ব । মাৰ কষ্ট দেখি মোৰ বহু কষ্ট হৈছিল, কিন্তু কিয় জানো আন ভাই-ভনী কেইটাৰ দৰে মই নিজকে এই কথাষাৰ বুজাব নোৱাৰিলোঁ যে "মা মৰি যাওঁক, মুক্ত হওঁক এই কষ্টৰ পৰা" । হয়তো মই অভাৱনীয় ভাবে স্বাৰ্থপৰ, মাক এৰি দিব পৰাকৈ সাহসী মই নহয়, কিন্তু কাৰোবাক ধৰি ৰখাৰ জানো কিবা উপায় আছে ? সেয়ে চাগে ইমান কষ্টৰ পাছতো মই মাক আকৌ আগৰ দৰে চলা-ফুৰা কৰিব পৰাকৈ সুস্থ কৰিব নোৱাৰিলোঁ । তাৰ বিপৰীতে মাক ঠেলি থ'লো আৰু বেছি কষ্ট পাবলৈ, আৰু বেছি দিনলৈ । এতিয়া মা মোৰ কাষত নাই, তেওঁ মোক এবাৰ তেওঁৰ পুৰণি পেৰাখন ঠিক কৰি থ'ব দিছিল, তেওঁৰ খোৱা লোৱাৰ চিন্তা কৰোঁতে কৰোঁতে সেয়া পাহৰি থাকিলো, আজি তাকে ঠিক কৰি থৈ আছোঁ ।

-

নীলা খামৰ চিঠি
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

তোমালৈ বুলি আজি এইখন মোৰ অন্তিম চিঠি, ডাকত নিদিয়াকৈ থৈ দিয়া আগৰ চিঠিবোৰে মোক চিঞঁৰি চিঞঁৰি কৈছিল "আৰু নিলিখিবি, আৰু কষ্ট নিদিবি নিজক ।" কিন্তু এই দুৰ্বল মনে নুশুনিলে, আজিলৈ শুনা নাই, নহ'লেতো মইও আনৰ দৰে কোনোবাক মনত তোমাৰ স্থান দি সকলো পাহৰি থাকিব পাৰিলোঁ হৈ । কিন্তু নোৱাৰিলোঁ । বাৰু, চিঠিখন কিয় লিখিলোঁ সেইটো নুসুধিবা, সুধিলেও চাগে মঞ্জুৰি পোৱাকৈ কোনো উত্তৰ এটি তৈয়াৰ কৰিব নোৱাৰিম ।

কেনেকুৱা হাস্যজনক কথা নহয়নে ? তুমি চাগে মোৰ অস্তিত্বৰ কিঞ্চিৎ আভাসো নোপোৱা আৰু মই তোমাৰ প্ৰেমত বাউলী হৈ ফুৰোঁ । মই সাজি ফুৰো আমাৰ ভৱিষ্যতৰ এখন চকমকীয়া গৃহস্থালী, তোমালৈ বনাই থওঁ মোৰ মৰমসনা আলাপবোৰ । ভাবিলে মনটো কেনেকুৱা লাগে মই নিজেই নাজানো । এতিয়া তোমাক পাহৰি পেলোৱাৰ উপায় মোৰ তাত নাই, কোনোবাই সেই উপায় যাচিলেও মই হ'লে কামত নলগাওঁ । তুমি মোৰ বাবে এটি মধুৰ স্মৃতি হৈ ৰোৱা, আকাশৰ চুব নোৱাৰা চন্দ্ৰমা অথচ কামনাৰ মানিক হৈ ৰোৱা, তুমি মোৰ জীৱনৰ সেই চিত্ৰ হৈ ৰোৱা যাক মই মোৰ প্ৰেমৰ তুলিকাৰে সাজি তুলিছো । তোমাৰ পৰা মোক একো নালাগে । তোমাক জীৱনত পোৱাৰ বাসনা মই নকৰা নহয়, কিন্তু তোমাৰ ওঁঠত উলমি থকা হাঁহিৰ আগত মোৰ সেই হাবিয়াস বহু দুৰ্বল । তুমি সুখী থাকা, মাত্ৰ তুমি সুখী থাকা ।


************************

-

সপ্ন
____

সুপ্ত সূৰুয লুপ্ত মন,
অবুজ ভাষাৰ গুপ্ত শব্দত
বিদেহী কবিতাৰ গান ।

নিথৰ জোৎস্না ভাবুক ৰজনী ,
প্ৰেমৰ বাটত বিলাই হেজাৰ মঞ্জৰী
আশাপক্ষীৰ ৰুগ্ন দুপাখি
তথাপি অযুত হেঁপাহৰ মাজৰে উৰা মাৰে
বিচাৰি চিৰসন্তুষ্টি ।

অনুজ্বল তৰা দুখী অম্বৰ
সৌঠাম পৃথিৱী অনন্ত গৌৰৱ
নিৰিহ জীৱ চুৰ্ণ বিচুৰ্ণ
অইদ বিচাৰি আজি শ্ৰান্ত ।

-